గమనం

అనిత, సుజాత, ప్రమీల, శైలజల  స్నేహం చాలా బలమైనది. వాళ్ళ నలుగురి స్నేహాం ఆరో తరగతి విజయనగరంలో మొదలైంది. ఒకే బెంచ్ మీద నలుగురు కూర్చునేవారు. ఒకేసారి మధ్యాహ్నం భోజనానికి డబ్బాలు తెరిచేవారు, వారు తెచ్చుకున్న వాటిని పంచుకొని తినేవారు. ఆస్తిపాస్తుల్లో తేడాలు ఉన్నప్పటికీ పెద్దగా అభిప్రాయాలూ కానీ వాటి బేధాలు కానీ ఏమి లేవు వారిలో. పదో తరగతిలో ఓ రోజు క్లాసులో ఖాళీగా కూర్చొని భవిష్యత్తు కోసం మాట్లాడుకుంటున్నారు.

“నేను డాక్టర్ అవుదామని అనుకుంటున్నా” అన్నాది అనిత

“నువ్వు అవుతావే, మీ ఇంట్లో అందరు డాక్టర్లే కదా” అన్నాది ప్రమీలా, “అందరు కాదు, మగవాళ్ళు మాత్రమే. ఆడవాళ్ళూ డాక్టర్లు అవ్వలేరు అంటారు మా తాతయ్య. అందుకైనా నేను డాక్టర్ని అవుతాను” అన్నాది పంతంగా.

“నేను టీచర్ అవుదామని అనుకుంటున్నా” అన్నాది సుజాత

“ఏమే, సెలవులు ఎక్కువ వస్తాయి అనా” ఉడికిస్తూ అడిగింది శైలజ. “ఆలా కాదె, ఏమో చిన్నప్పటి నుండి టీచర్స్ అంటే ఒక అభిమానం” అంది.

“నేను త్వరగా పెళ్లి చేసుకోవాలి అనుకుంటున్నా” అన్నాది ప్రమీల

మిగతా ముగ్గురు వింతగా చూసారు. “నా చదువు, పెళ్లి, తమ్ముళ్ల చదువులు ఇవన్నీ కష్టమట. మా అమ్మ ఎప్పుడూ అంటూంటాది” అన్నాది ప్రమీల కొంచం బాధగా.

“నాకు పెద్ద కోరికలు ఏమి లేవు, ఏమౌతానో నాకు ఏమి తెలియదు” అంటూ శైలజ నవ్వింది.

“ఏమౌతావో తెలియకుండా ఎలాగే” అడిగింది సుజాత. “ఏమో, అంతే”

నలుగురు టెన్త్లో మంచి మర్క్స్ వచ్చాయి, తరువాత అందరు ఒకే కాలేజీలో ఇంటర్ సైన్స్ తీసుకున్నారు. అనిత, ప్రమీల బైపీసీ తీసుకోగా సుజాత, శైలజ ఎంపీసీ తీసుకున్నారు.

ఇంటర్ రెండో సంవత్సరం వచ్చేవరకు ఎక్స్ట్రా కోచింగ్ కోసం అనిత వెళ్లడం మొదలు పెట్టింది, ప్రమీలాని కూడా రమ్మంది. అమ్మ నాన్న దగ్గర అంత డబ్బులు లేవు తాను రాలేను అని చెప్పేసింది. అనిత మిగతా ఇద్దరి స్నేహితురాళ్ళని వెంట పెట్టుకొని కష్టం మీద ప్రమీల అమ్మ నాన్నలను కోచింగ్ కి వేరేగా డబ్బులు కట్టనవసరంలేదు అని ఒప్పించింది. ఆ డబ్బులు కూడా తన పాకెట్ మనీ నుండి కట్టింది.

నలుగురూ ఎంసెట్ కోసం బాగానే కాదు చాలా బాగా చదివారు. పరీక్షలు సమయం రావడం, వ్రాయడం, ఫలితాలు రావడం కూడా నెమ్మదిగా జరిగిపోయింది.

అనితాకి చాలా పెద్ద రాంక్ వచ్చింది. ప్రమీలాకి మంచి రాంక్ వచ్చింది, ఎంత మంచిది అంటే ఫ్రీ సీట్ వచ్చేటంత. సుజాతకి వ్రాయకుండా ఉండడమే మంచిదేమో అనిపించేటంత వచ్చింది. ఇక శైలజాకి కూడా పర్లేదు అనుకునే రాంక్ వచ్చింది.

శైలజకు ఎక్కడో వేరే ఊరిలో సీట్ వచ్చింది, పంపించడం కష్టమన్నారు శైలజ అమ్మానాన్న. సుజాత కూడా బుద్దిగా శైలజతోపాటు ఊరిలోనే డిగ్రీలో చేరింది.

ఫ్రీ సీట్ వచ్చినా మెడికల్ అంటే మళ్ళి పెళ్లి, కట్నాలు ఎక్కువ ఇచ్చుకోవాలి తమ్ముళ్లు చదువులు ఎలా అని ఆలోచనలో పడిపోయారు ప్రమీల తల్లితండ్రులు. అనిత అమ్మానాన్న వచ్చి “ఇటువంటి మంచి అవకాశం మళ్ళి మళ్ళి రాదు, ఆర్ధికంగా సహాయం కావాలి అంటే చూసుకుంటాం” అన్నారు. “ఇంకా పెళ్లి కట్నాలు కోసం చింత వద్దు అవన్నీ తానే సొంతంగా చదువయ్యాక చూసుకుంటాది, మీరు వాటికోసం అంతగా ఇప్పుడు పట్టించుకోవద్దు” అని నచ్చచెప్పారు.

మళ్ళి లాంగ్ టర్మ్ చేస్తాను అంటే వద్దని అనిత నాన్నగారు తన పరపతి వాడి మేనేజ్మెంట్ సీట్ సంపాదించారు.

ఆలా ఇద్దరు ఒక ఊరిలో మరో ఇద్దరు వేరే వేరే ఊళ్లలో పై చదువులు మొదలయ్యాయి.

కాలంతో పాటు చదువులు పూర్తవుతూ వచ్చాయి. మొదట్లో వేసవికాలం సెలవులకు కలిసేవారు. నెమ్మదిగా అది కూడా తగ్గ సాగింది.

టీచర్ కావాలి అనుకున్న సుజాత పెళ్లి చేసుకొని US వెళ్ళిపోయింది.

త్వరగా పెళ్లి చేసుకుంటాను అన్న ప్రమీల హైద్రాబాద్లో ఓ పెద్ద కార్పొరేట్ హాస్పిటల్లో కన్సల్టింగ్ గైనకాలజిస్ట్, తన క్లాసుమేట్ కార్డియాలజిస్ట్ని పెళ్లిచేసుకొంది. తమ్ముళ్లు కూడా పెద్ద చదువులు చదివారు.

అనిత పై చదువులకోసం కెనడా వెళ్లి అక్కడే పెళ్లి చేసుకొని ఉండిపోయింది.

ఏమి అవుతానో తెలియదు అన్న శైలజ పెళ్ళై భర్త చనిపోయాక అతను చేసే ఉద్యోగం వచ్చింది. గవర్నమెంట్ ప్రైమరీ స్కూల్లో టీచర్గా ఏజెన్సీ ప్రాంతాల్లో పనిచేస్తుంది. స్నేహితులందరికీ వారధి, అందరిని వాట్సాప్లో కలిపి ఉంచుతుంది.

అందరూ బిజీ, ఎవరి జీవితాలు వారివి. పాత స్నేహితులు గుర్తు ఉన్నప్పటికినీ పిల్లలు వారి చదువులు, ఉద్యోగాలు, కొత్త స్నేహాలు, ఒకదానికి ఇంకొకటి తోడై కలుసుకోడానికి వీలు కూడా కుదరని పరిస్థితులు.

ఓ ఇరువై ఏళ్ళ తరువాత అందరు కలుద్దామని నిశ్చయించుకున్న రోజు వచ్చింది. నలుగురు విజయనగరంలో అనిత ఇంట్లో కలిశారు.

అన్నేళ్లు తరువాత చూసుకునేసరికి అందరికి కొంచం వింతగానూ, చాలా ఆనదంగాను అనిపించింది.

“ఎంత మారిపోయామో అందరం” అంది అనిత కొంచం యాక్సెంట్తో .

“యా” అంటూ సుజాత వంత పాడింది.

“యు గైస్ ఫుట్ ఆన్ లాట్ అఫ్ వెయిట్, బట్ శైలజ అలాగే ఉంది కదా” అంది ప్రమీల.

“మనం మారలేదే, మన సహజత్వం ఇప్పుడు బయటకు వచ్చిందేమో” అంటూ శైలజ నవ్వింది.

అందరి బట్టలు వేష భాషలతో పోలిస్తే శైలజ చాలా నిరాడంబరంగా ఉంది.

కాఫీ, స్నాక్స్ అన్ని అక్కడకే వచ్చాయి. స్నాక్స్ తింటూ చిన్ననాటి విషయాలు ఎన్నో గుర్తు చేసుకున్నారు. నవ్వుతూ గడిపిన క్షణాలు, ఆటలు, పోటీలు అన్నీ.

“చెప్పండి లైఫ్ ఎలా ఉంది” అని అడిగింది శైలజ కాఫీ తాగుతూ.

“క్షణం తీరికలేని జీవితం నాది. హాస్పిటల్ ఇల్లు పిల్లలు. మావారు కార్డియాలజి సర్జన్ నేను గైనిక్ సర్జన్, సో ఎవరికి ఎప్పుడు ఫోన్ వస్తే అప్పుడు పరిగెత్తడమే. సంవత్సరానికి ఒకటి రెండు ఫారిన్ ట్రిప్స్ కోసం తప్పనిసరిగా సెలవు పెడతాము, లేకపోతె అస్సలు ఖాళి దొరకదు. పిల్లలు కూడా మెడిసిన్ చేస్తాము అంటున్నారు కాబట్టి చూడాలి” అంది ప్రమీల కొంచం గర్వంగా.

“నాకైతే పర్లేదు, వీకెండ్స్ మా వారికీ సెలవు. సంవత్సరానికి ఒకటో రెండో ఫారిన్ ట్రిప్స్. మొన్ననే ఒక రెండో విల్లా తీసుకున్నాం, అల్ కూల్” అన్నాది సుజాత తాను ఎక్కడ తగ్గను అన్నట్టు.

“నేను నా హస్బెండ్ అర్ ఇంటూ టీచింగ్. అక్కడే మెడికల్ కాలేజీలో ప్రొఫెసర్స్, సెమినర్స్ అంటూ ఎప్పుడూ ఎక్కడకొ ఒక దగ్గరకి తిరుగుతూనే ఉంటాం, సో లైఫ్ హాయిగా వెళ్ళిపోతుంది. మరి నీ సంగతి ఏమిటి చెప్పు శైలు” అని అడిగింది అనిత దర్పం దాస్తూ.

“మా వారు చనిపోయాక నాకు ఆ ఉద్యోగం వచ్చింది. చుట్టూ కొండలు అడవులు, పిల్లలిని పట్టుకు వచ్చి చదివించాలిదాని కోసం వారానికి ఒక్కసారైనా చుట్టుపక్కల ఊళ్లు తిరుగుతూ ఉంటాను. వంద మందిలో ఓ ఇరువై ముఫై మంది టెన్త్ వరకు చదివితే గొప్ప. నాకు పిల్లలు లేరు కాబట్టి అక్కడే లైఫ్ గడుస్తుంది, సెలవల్లో అక్కడ మెడికల్ క్యాంప్స్ గట్రా చేస్తూ నాకు తోచిన సాయం చేస్తూ ఉంటాను” అన్నాది శైలజ నెమ్మదిగా.

“అయినా అక్కడ ఎలా ఉంటున్నావే, మలేరియా ఎక్కువ కదా. మన ఊరి వైపు ట్రాన్స్ఫర్ పెట్టించుకోవచ్చుగా ” అడిగింది ప్రమీల.

“అందరూ ఆలా అంటే ఎలాగే” తిరిగి ప్రశ్నించింది శైలజ

“ఇండియా ఇంకా మారలేదు” అంటూ సుజాత ఏదో చెప్పబోతే అడ్డుకుంటూ “మనం చదువుకున్నాం, మనం అదృష్టవంతులం. ఆ విషయంలో నాకన్నా అదృష్టం ఎవరికి ఉండదు, ఆలా అని అందరికి ఆ ఛాన్స్ రాదు. నువ్వు US, అది కెనడా కాబట్టి మీకు మార్పు కనిపించదు” అంది ప్రమీల కొంచం ఆవేశంగా.

సుజాత మాటకు, ప్రమీల వివరణకు అనిత, శైలజలు మౌనంగా ఉండిపోయారు. పాత కబుర్లు, నవ్వులు ఒక్కసారిగా ఆగిపోయాయి. వాళ్ళ మధ్య చిన్నపాటి నిశ్శబ్దం అలుముకుంది. ఆ నిశ్శబ్దాన్ని ఛేదిస్తూ శైలజ నెమ్మదిగా అంది, “అవును ప్రమీలా, నువ్వు చెప్పింది నిజం. మనం అదృష్టవంతులం. కాని మనల్ని అదృష్టవంతుల్ని చేసింది మన కష్టం, మన చదువు మాత్రమే కాదు… మన స్నేహం కూడా.”

“అది మాత్రం నిజం, నేను టీచర్ని అవుదామనుకున్న కాలేకపోయా. కానీ మిమ్మల్ని చూస్తుంటే నాకు చాలా ఆనందంగా ఉందో తెలుసా. మీ గెలుపులు నావిగా భవిస్తూ ఉంటాను. అసలు మనం శైలజాకి పెద్ద థాంక్స్ చెప్పాలి అందరిని కట్టి ఉంచినందుకు” అంటూ సుజాత కన్నీళ్లు పెట్టుకుంది.

ఈ మాటలు అనిత, ప్రమీల, శైలజలకు ఒక మెరుపులా అనిపించాయి. వాళ్లకి చిన్ననాటి జ్ఞాపకాలు గుర్తొచ్చాయి. టెన్త్ క్లాస్‌లో భవిష్యత్తు గురించి మాట్లాడుకున్న రోజు, ఎంసెట్ కోచింగ్‌కు ప్రమీలను ఒప్పించిన సందర్భం, ప్రమీల తల్లిదండ్రులను అనిత, ఆమె తండ్రి కలిసి ఒప్పించిన సంఘటన, శైలజకు సీటు వచ్చినా దూరప్రాంతం అని వెళ్లలేకపోయిన బాధ, సుజాత తనకు కూడా అక్కడే డిగ్రీలో చేరడం – ఇవన్నీ ఒకదాని తర్వాత ఒకటి కళ్ళ ముందు మెదిలాయి.

ప్రమీల కళ్ళల్లో నీళ్లు నిండిపోయాయి. “క్షమించండి. నాది చాలా స్వార్థపూరితమైన జీవితం. నా గురించి, నా కుటుంబం గురించి తప్ప నేను ఎప్పుడూ పెద్దగా ఆలోచించలేదు. నా మెడికల్ సీటు కోసం మీరు ఎంత కష్టపడ్డారో నాకు తెలుసు. ఇన్ని రోజులు ఆ విషయాన్ని నేను దాదాపుగా మర్చిపోయాను. నా జీవితం మీరు పెట్టిన భిక్ష. మీ అందరికీ నేను ఎప్పటికీ రుణపడి ఉంటాను.” అంటూ భావోద్వేగంతో ప్రమీల మాట్లాడింది.

శైలజ నవ్వుతూ, “అలా అనకు ప్రమీలా… మనకి ఎవరు ఎవరికి ఇచ్చిందేమీ లేదు. మనం మనలో ఒకరికొకరం సహాయం చేసుకున్నాం అంతే. ఇదే స్నేహం, ఇదే జీవితం సాగుతుంది అంతే.”

“పోనీ నలుగురం కలసి ఏదైనా ఎన్జిఓ పెడదామా. శైలజ ఏరియాలో పనిచేయడానికి” అంటూ అనిత అందరి వైపు చూసింది పెద్ద కళ్ళతో.

“వద్దు లేవే, నలుగురం వచ్చాము కలుద్దాం, హాయిగా ఈ రెండు రోజులు టైం స్పెండ్ చేద్దాం, మళ్ళీ వీలున్నప్పుడు కుదిరినప్పుడు మళ్ళీ కలుద్దాం. ఏదైనా అవసరం ఉంటె నేనే చెబుతాను” అంది శైలజ నెమ్మదిగా.

“అదేమిటే, అనిత ఏదో చేద్దాం అంటే నువ్వు వద్దంటావు, మేము దేశం కోసం ఏదో చెయ్యాలని అనుకుంటాం కదా. నీ అంత కాకాపోవచ్చు, ఏదో ఉడతా భక్తి సాయం” అంది సుజాత

“అవునే మీకు నేను చెప్పేది నచ్చకపోవచ్చు కానీ నిజం. నేను జాబ్ చెయ్యాలా, ఇక్కడ గవర్నమెంట్ పధకాలు అమలు చెయ్యడానికి సాయం చెయ్యాలా, ఎలక్షన్ డ్యూటీస్ ఉంటాయా, ఇంకా స్కూల్ ఫంక్షన్స్ అన్ని కలిపి నాకు సంవత్సరానికి ఒక పదిహేను ఇరువై రోజులు సెలవు దొరుకుతుంది. అందులో ఇంకో పని నెత్తిన పెట్టుకోవడం అంటే కష్టం. స్నేహం మధ్యలోకి డబ్బులు విషయాలు వచ్చాయి అంటే బంధాలు ఇంకా జఠిలమైపోతాయి. అందుకే ఆలా అన్నాను. అయినా మీకు వీలు కుదిరినప్పుడల్లా రండి, వచ్చి తోచింది చెయ్యండి. దానికోసం NGO మళ్ళి పెట్టి హుంగామా ఎందుకు అని నా ఉద్దేశం అంతే” నిదానంగా సమాధానం చెప్పింది.

మళ్ళీ నలుగురు కొంత సేపటికి ఇవ్వన్నీ పక్కన పెట్టి వారి వారి చిన్ననాటి విషయాలు మాట్లాడుకుంటూ నవ్వుల్లో ములిగిపోయారు.

ఎవరో మహానుభావుడు అన్నట్టు జీవితం యొక్క గమ్యం గమనమే.